Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönergenin amacı; Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde bilgi üretimi, mevcut ve üretilen bilginin en yaygın biçimde dağıtımı ve toplum yararına sunulması yönündeki çabaları desteklemektir.
(2) Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinin araştırma özgürlüğüne ve kültürüne, araştırmacı, fikir ve eser sahiplerinin haklarına saygılı nitelikte, destekleyici bir kapsamda fikri ve sınai mülkiyet haklarının edinilmesi, bu hakların yönetilmesi, değerlendirilmesi, korunması, paylaşılması ve lisans anlaşmaları veya şirketleşme yoluyla ticarileştirilmesine yönelik süreçleri açıklamak amacı ile ilgili çalışma usul ve esaslarını belirlemektir.
(3) Bu Yönerge, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi ve bağlı birimlerinde gerçekleştirilen araştırma ve geliştirme çalışmaları sonucu ortaya çıkan ve yasal olarak korunabilecek buluşlar, endüstriyel tasarımlar, markalar, edebiyat ve sanat eserleri, bilgisayar yazılımlar ve benzeri fikri ve sınai mülkiyet içeren ürünler ile birlikte tam veya yarı zamanlı çalışan öğretim üyeleri, öğretim elemanları, doktora sonrası araştırmacıları, en az bir öğretim elemanı ile yapılan ve fikri ve sınai mülkiyet içeren her türlü çalışma (buluş, endüstriyel tasarım ve marka vb.) sahiplerinden birisi olan öğrencileri (ön lisans, lisans, lisansüstü ve doktora) ve üniversite idari personeli dahil olmak üzere Üniversitedeki tüm şahısları kapsar.
(4) Akademisyenlerin vereceği proje hazırlama, eğitim, saha araştırması, araştırma geliştirme, tasarım, modelleme, ortak Ar-Ge projesi hazırlama, işbirliği projesi geliştirme, test, ölçüm, teknolojik laboratuvar eğitimi, danışmanlık, vb. türdeki hizmetler bu yönergenin kapsamı dışında olup Bolu Abant İzzet baysal Üniversitesi Teknoloji Transferi Uygulama ve Araştırma Merkezi (TTMER) Danışmanlık Hizmetleri Yönergesi kapsamında işleme tabi tutulacaktır.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu usul ve esaslar; 10/1/2017 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununa, 6/11/1981 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa ve 24/4/2017 tarihli ve 30047 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sınai Mülkiyet Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
 
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönergede geçen;
a) Araştırma: Doğrudan ya da anında ticari kâr sağlamayan sonuçlara götüren temel ilkelerin kavranmasını artırmak için yürütülen temel araştırmalar ile ürünün, hizmetin, sürecin ya da ekonomik değer içeren bir fikrîn geliştirilmesini mümkün kılacak ya da ilerletecek bilginin üretilmesi için tasarlanan kuramsal, sayısal, deneysel ve uygulamalı çalışmaların tamamını kapsayan faaliyetleri,
b) Araştırmacı: Üniversite kaynaklarını kullanan ve üniversitede araştırma görevi icra eden ya da harici destekleyici ve bağışçılar tarafından finanse edilenler de dahil olmak üzere başka bir şekilde üniversite tarafından yürütülen araştırma projelerine katılan,
1)Yükseköğretim Kanunu hükümleri ile tanımlanan üniversitenin öğretim üyesi ve elemanları,
2) Ön lisans, lisans, lisansüstü, doktora ve değişim programları öğrencileri ile stajyerler de dahil tüm üniversite öğrencileri,
3) Sözleşmeli veya daimi kadrolu çalışanlar ile uzman personel dahil üniversite tarafından istihdam edilen kişileri,
4) Geçici veya onursal görevliler, emekli personel de dahil her türlü konuk öğretim elemanları,
c) Buluş: Herhangi bir alanda teknik nitelikli her türlü probleme getirilen çözüm (yeni bir cihaz, ürün, yöntem vb.). Sadece fikir anlamında kalan ve yenilikçi-teknik özelliği olmayan unsurlar buluş olarak nitelendirilemez.
ç) Buluş Bildirim Formu: Buluş sahibinin, buluşu hakkında bildirim yaptığı dokümanı,
d) Buluş Sahibi: Herhangi bir alanda mevcut teknik problemlere yönelik teknik çözümleri veya çözümler bulan, Üniversite tarafından işe alınmış ve/veya Üniversite kaynaklarını kullanan çalışanlar, araştırmaya katılan ve/veya araştırma yapan araştırmacı kişileleri,
e) Dışarıdan destekli projeler:
1) Ulusal Projeler: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), Belediyeler, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV), Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından desteklenen projeleri
2) Uluslararası Projeler: Ulusal Koordinasyon Ofisi (EUREKA), COST, Horizon 2020, Uluslararası Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Araştırma Merkezi (ICGEB), Ulusal Hijyen Vakfı (NSF), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı (EUROSTAR) ve benzeri dış kaynaklı uluslararası projeler ve uluslararası fon kaynakları tarafından desteklenen ancak yürütülmesi ulusal kurumlarımız tarafından (Merkezi Finans ve İhale Birimi(MFİB), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) ve benzeri) yapılan projeleri,
f) Eser: Fikrî mülkiyet haklarına konu olan bilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar ile sinema eserleri olarak sayılan her çeşit fikir ve sanat ürünlerini,
g) Eser Sahibi: Fikrî hakkın oluşturulmasına katkıda bulunan, Üniversite tarafından işe alınmış ve/veya Üniversite Kaynaklarını kullanan çalışanlar, araştırmaya katılan ve/veya araştırma yapan araştırmacı kişileri,
ğ) Fikrî ve Sınai Haklar: Patentler, faydalı modeller, endüstriyel tasarımlar, markalar, coğrafi işaretler, entegre devre topoğrafyaları, eserler, veri tabanları, bilgisayar program ve yazılımları, biyoteknolojik buluşlar, yeni bitki türlerine yönelik ıslahçı hakları dâhil olmak üzere tescil ettirilmesi gerekli olan ya da olmayan tüm fikir ürünlerini,
h) FHDK: Buluş başvurularını değerlendiren Üniversitenin Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Değerlendirme Kurulunu
ı) Hizmet Buluşları: Buluş sahibinin, BAİBÜ’de yükümlü olduğu faaliyeti gereği gerçekleştirdiği veya büyük ölçüde BAİBÜ’nün deneyim, birikim ve çalışmalarına dayanan, iş ilişkisi sırasında yaptığı buluşu,
i) Marka: Bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde ve sicilde gösterilebilir olması koşulu ile kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işareti,
j) Patent: Teknolojinin her alanındaki buluşlara; yeni olması, buluş basamağı içermesi ve sanayiye uygulanabilir olması koşuluyla ulusal patent ofisleri tarafından verilen yasal mülkiyet hakkını,
k) Rektörlük: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Rektörlük Makamını,
l) Serbest Buluşlar: Hizmet buluşlarının dışında kalan diğer buluşları,
m) Senato: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Senatosunu,
n) Tasarım: Ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümünü,
o) Ticarileştirme: Üniversite tarafından, fikrî ürünlerinin devir, lisans veya iç kullanım yoluyla veya şirketleşme aracılığıyla, kâr ve/veya fayda elde etmek amacıyla kullanımını,
ö) TTMER: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Teknoloji Transferi Uygulama ve Araştırma Merkezini,
p)Üçüncü kişiler: Üniversitenin veya araştırmacıların, araştırmalarının yürütülmesi, desteklenmesi, finanse edilmesi, fikri ürünlerin ticarileştirilmesi, lisanslanması gibi tüm süreçlerde temas halinde oldukları kişi, kurum ve kuruluşları,
r) Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesini,
s) Yazılım: Elektronik aygıtların belirli bir işi yapmasını sağlayan programların/arayüzlerin tümünü,
ş) Net gelir: Fikrî ürünlerinin ticarileştirilmesinden doğan, Üniversite tarafından alınan her türlü lisans bedeli ve diğer parasal tutarlardan fikrî hakların korunması ve fikrî ürünlerin ticarileştirilmesi ile ilgili olarak Üniversite tarafından yapılan masrafların çıkarılması ile elde edilen miktarı, ifade eder.   
Üniversitenin görevleri
MADDE 4 – (1)Üniversite, bilgi üretimi, üretilen bilginin en yaygın biçimde dağıtımı, mevcut ve üretilen bilginin toplum yararına sunulması ve Üniversitenin akademik ortamının geliştirilmesi yönündeki çabaları destekler; akademik personelin bu amaçlara yönelik faaliyetlerinin sonuçlarını yayınlama, dağıtma ve yayma hakkını destekler ve teşvik eder.
(2) Üniversite, fikri ve sınai haklar ile ilgili çalışma usul ve esasları ile araştırma faaliyetlerinin sonuçlarının duyurulması, fikri hakların korunması, fikri ürünlerin kamu yararının aksine kullanımının engellenmesi için gerekli yönetimsel düzenlemeleri yapacağını, önlemleri alacağını ve araştırma faaliyetlerinin sonuçlarının, buluş sahibinin izni olmadan buluşa ait bilgileri ifşa etmeyeceğini taahhüt eder.
(3) Üniversite, fikri mülkiyet haklarının koruma altına alınması, araştırma faaliyetlerine dayanan buluşların uygulamaya dönüştürülmesi ve bunlardan elde edilen gelirlerin BAİBÜ’deki araştırmaları teşvik edici rolünün bilinci ile fikrî hakların korunması hususunda tedbirler alır.
(4) Üniversite, araştırma faaliyetlerine dayanan buluşların uygulamaya dönüştürülmesindeki kamu yararının ve bunlardan elde edilen gelirlerin Üniversite’deki araştırmaları teşvik edici rolünün bilinci ile bu tür buluşların oluşumunu ve kullanımını teşvik etmeyi de ilke olarak benimser. Bu nedenle, buluşlara ilişkin ürünlerin veya yöntemlerin geliştirilmesi sürecinde, kamu yararına ilişkin konularda, fikrî hakların korunması gerektiğini onaylar.
(5) Üniversite, buluş yapan kişilerin fikri mülkiyet haklarının korunması, belgelendirilmesi, ticarileştirme potansiyeline sahip olanların ticari değerlerinin tespit edilmesi ve ticarileştirilmesi ve bunlarla ilgili maliyetlerinin nereden ve nasıl karşılanacağının planlanması, teknoloji transferi konularında izlenecek yol, fikri mülkiyet haklarıyla ilgili diğer kararların alınması, uygulama ve düzenlemelerin takibi amacıyla Üniversite bünyesinde Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Değerlendirme Kurulu (FHDK) oluşturur.
(6) Üniversite, Yönerge’nin kapsam ve içeriğini farklı araçlar ve etkinliklerle tüm araştırmacılara duyurmak, farkındalık sağlamak ve yönergenin en etkin şekilde yürüteceğini taahhüt etmektedir.
(7) Üniversite, ortaya konulan değer veya buluşun ticarileştirilme sürecini takip etmeye karar vermesi durumunda, buluş sahibinin, Üniversite’ye bildirimde bulunmasını müteakip üç (3) ayı aşmamak koşuluyla, makul bir süre içinde, herhangi bir materyalin yayımını durdurması veya söz konusu materyalle ilgili sunum yapmamasını talep eder. Bu süre, Üniversite tarafından, fikri ve sınai mülkiyet haklarının değerlendirilmesi ve uygulanabilir bir yasal korumanın yürürlüğe girmesinin sağlanması için kullanılacaktır.
Araştırmacının yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) BAİBÜ’de yapılan bilimsel çalışmalar veya araştırmalar sonucunda bir buluş gerçekleştiğinde araştırmacı ivedilikle TTMER’ e iletir. Patent başvurusu yapılmışsa, ilgili kanun ve yönetmelikte belirtilen süre ve koşullara uygun olarak başvuru yapıldığına dair TTMER’e bildirim yapılır.
(2) BAİBÜ öğrenci ve mezunları fikri ve sınai mülkiyet hakları teşviklerinden faydalanma ve Girişimcilik Programına katılmak amacıyla TTMER’e buluş başvurusunda bulunabilirler.
(3) Araştırmacılar; fikrî ve sınai mülkiyete konu olabilecek bir fikir ürününü, “Buluş Bildirim Formunu” doldurarak en kısa sürede TTMER’e bildirmekle yükümlüdür. Söz konusu bildirimin ayrıca elektronik ortamda da TTMER’e sunulması ve yapılabilecek patent başvurusuna temel teşkil etmesi gerekir.
(4) TTMER bildirim işlemleri sırasında araştırmacının haklarını korumak için buluşun gizliliğini koruma yükümlülüğü altındadır. Buna ilişkin olarak buluş sahibi ile Üniversite arasında “Gizlilik Sözleşmesi” imzalanır.
(5) Buluş sahipleri, daha önce imzalanan fikri haklar ve proje yönetimi konusundaki sözleşmelere (Proje ve/veya Danışmanlık Sözleşmesi) uymakla ve bu konuda TTMER’i bilgilendirmekle sorumludurlar. Aynı şekilde bu yönergede anlatılan şekilde mali hükümleri şartsız kabul ederler.
(6) Hizmet buluşu dışında kalan buluşlar için buluş sahipleri, buluşun fikri haklar koruması sürecinde ilgili araştırmalarının sonuçlarının açık yayınlanması konusunda TTMER ile koordineli bir şekilde hareket etmeyi ve TTMER oluru olmadan yayınlamamayı kabul eder.
(7) Buluş sahipleri, buluşun ticarileştirilmesi TTMER’den talep ediliyorsa; buluş sahibi “Buluş Bildirim Formunu” doldurarak TTMER’e iletir.
TTMER’in yükümlülükleri
MADDE 6 – (1) TTMER, araştırmacı tarafından yapılan buluş bildirimlerinin kabul etmek, kayıt altına almak ve ivedilikle Rektörlüğe bildirmekle yükümlüdür.
(2) TTMER, bildirim ulaştıktan sonra bildirimin alındığını yazılı olarak 5 iş günü içinde ilgilisine bildirir. (3) TTMER, bildirim işlemleri sırasında buluş sahibinin haklarını korumak için buluşun gizliliğini korumakla yükümlüdür.
(4) TTMER, bildirimin ön değerlendirmesini yaparak düzeltme ve/veya değişiklik gerektirmeyen bildirimler için “Teknoloji Ön Değerlendirme Raporunu” hazırlayarak FHDK’ya sunar.
(5) TTMER; varsa buluş bildirimindeki düzeltme ve/veya değişiklik önerilerini, en geç 30 gün içinde bildirim sahibine iletir. Bildirim sahibi de 7 gün içinde düzeltme ve/veya değişiklik önerilerine cevap vermekle yükümlüdür.
(6) TTMER, FHDK tarafından desteklenmesine karar verilen buluşlarının tescil işlemlerini, sanayiye transferini ve ticarileştirme süreçlerini yönetir ve koordine eder.
(7) TTMER, fikri ve sınai mülkiyet hakları ile ilgili mevzuatları, kanunları, yönetmelikleri takip eder ve fikri ve sınai mülkiyet hakları politikalarının yaygınlaştırılması, geliştirilmesi, farkındalık yaratılması ve eğitim verilmesini sağlar.
FHDK’nın oluşumu ve yükümlülükleri
MADDE 7 – (1) FHDK, Üniversite Rektörlüğüne bağlı olup Kurul; TTMER'den sorumlu Rektör Yardımcısı, TTMER müdürü, TTMER Yönetim Kurulunun Lisanslamadan Sorumlu üyesi ve Rektörlük tarafından görevlendirilecek 2 akademisyenden oluşur. Üyeler, Rektör tarafından 3 yıl süreyle görevlendirilir. Bir üyenin görevden ayrılması nedeniyle boşalan üyelik için Rektör tarafından yeniden görevlendirme yapılır. Süresi dolan üye, yeniden görevlendirilebilir.
(2) FHDK, başkanının çağrısı ile ve en az 4 üye ile toplanır. FHDK, kararlarını toplantıya katılanların oybirliğiyle alır. Karar alınması gereken konunun niteliğine göre konunun uzmanları, somut konuda karar alınmasını desteklemek amacı ile oy hakkı olmaksızın toplantıya davet edilebilir. Uzman olarak toplantıya davet edilenler konunun gizliliğini koruma yükümlülüğü altında olduklarını kabul ederler.
(3) FHDK belirli aralıklarla toplanarak TTMER tarafından Kurula gönderilen “Teknoloji Ön Değerlendirme Raporlarını” değerlendir ve desteklenip desteklenmeyeceğine ilişkin karar verir.
(4) Üniversite lehine korunan fikir ürünlerinin üçüncü kişiler tarafından izinsiz kullanımıyla oluşan hak ihlali durumlarında yapılacak işlemlerde karar vermeye aracılık eder.
(5) Fikir ürünlerinin korunması için ulusal ve uluslararası başvuruların hangi ülkelerde yapılacağının kararını verir.
(6) Konunun özelliğine ve belirlenmiş işletme politikalarına uygunluğuna göre bazı fikir ürünlerinin ticaret sırrı olarak saklanmasının ve açıklanmamasının kararını verir.
(7) Patent veya faydalı model belgelerine ilişkin yıllık ücretlerin yatırılması ile tasarımların ve markaların süresinde yenilenmesi kararlarını verir ve uygular.
(8) FHDK bu usul ve esaslar doğrultusunda, Üniversiteye ait olan fikri ürünlere ilişkin her türlü ticarileştirme faaliyetlerini inceler, fikri haklar açısından buluş sahibi ve/veya eser sahiplerine ödenecek lisans bedelleri ve varsa Üniversitenin payı konusunda her türlü kararı yürürlükteki mevzuata uygun olarak alır ve uygulamaları izler.
Fikri mülkiyet haklarının aidiyeti
MADDE 8 – (1) Üniversite, araştırmacılar ve üçüncü kişilerin araştırma veya diğer bilimsel çalışmaları neticesinde oluşan buluşlar üzerindeki fikri mülkiyet haklarının aidiyeti aşağıdaki kategorilere göre belirlenir:
a) Dışarıdan destekli projeler: Üçüncü kişiler ile yapılan bir araştırma projesi veya başka bir sözleşmenin şartlarına tabi araştırmacının hakları, söz konusu projenin fikri mülkiyet haklarına ilişkin şartlarına göre değerlendirilir.
b) Üniversite destekli projeler: Araştırmacı, Üniversitenin kurumsal birikim, donanım, bilgi ve kaynaklarından yararlanmak ve fikri mülkiyet haklarının tespit edilmesi, korunması ve ticarileştirilmesi hususları ile ilgili olarak TTMER’e başvuruda bulunur. TTMER’e başvurularak korunması ve ticarileştirilmesi talep edilen buluş ile ilgili tüm haklar üniversiteye ait olup, ticarileştirme aşamasında elde edilen kazanç bu usul ve esasların 13. maddesine göre paylaştırılır.
Üçüncü kişiler
MADDE 9 – (1) Üniversitenin bir araştırmacısının başka bir kurumdaki misafir araştırmacılığı, proje ortaklığı veya başka bir üniversitede yürütülen projede yardımcı araştırmacılığı gibi görevleri sırasında ortaya çıkan veya üçüncü kişilerce desteklenen çalışmalar sonucu üretilen fikri ürünlere ilişkin haklar üniversite ile diğer kurum arasında yapılacak anlaşmaya tabidir. Ortak sahipleri yeni bilgi paylaşımı ve uygulaması, kullanımı konusunda kendi aralarında anlaşamamaları gibi durumlarda araştırmacı, üçüncü kişiler ile imzalanan anlaşmaların bir nüshasını TTMER vasıtasıyla FHDK’ya vermekle yükümlüdür.  
Üniversite haklarından feragat
MADDE 10 – (1) Yalnızca, Üniversitenin bilgide genel mülkiyet menfaatinin olmadığına karar vermesi durumunda Üniversite; fikri mülkiyet haklarından, buluş sahibi (sahipleri) lehine feragat edebilir. Söz konusu feragat:
a) Kamu yararına, doğru uygulamalara bilgi transferini artırır.
b) Çıkar çatışmasına neden olmaz.
c) Üniversitenin, başta araştırmanın sponsoru/sponsorları olmak üzere, üçüncü şahıslara karşı yükümlülükleri ile tutarlıdır.
d) Diğer bazı hususlara ek olarak; Üniversitenin sponsorlara yönelik yükümlülükleri, söz konusu feragatin, teknoloji transferinin ve Üniversitenin menfaati açısından uygun olup olmadığı veya çıkar çatışmasına neden olup olmayacağı dikkate alınmak suretiyle, duruma göre Rektör tarafından, üniversitenin çıkarları göz önünde bulundurularak feragat edilebilir. Ayrıca, Rektör, bu hükümlerin kapsamını genişletebilir.  
Paylaşım esasları
MADDE 11 – (1) Araştırmacının yaptığı bir buluşa ve/veya geliştirmeye ilişkin Üniversitenin karar alması durumunda; Üniversite TTMER aracılığıyla fikrî ve sınai hakların korunması konusunda belgelendirme, projelendirme ve ticarileştirme gibi süreçler için gerekli çalışmaları yapar. Buluşla ve/veya geliştirmeyle ilgili faaliyetler sonucu bir gelir elde edilmesi durumunda, vergiler dâhil tüm giderler düşüldükten sonra geriye kalan tutarın; yüzde yetmiş beşi buluş sahibinin, yüzde onu Üniversitenin ve yüzde on beşi TTMER’in hesabına aktarılır.
 
MADDE 12 – (1) Proje hazırlama, eğitim, saha araştırması, araştırma-geliştirme, tasarım, modelleme, ortak Ar-Ge projesi hazırlama, işbirliği projesi geliştirme, test, ölçüm, teknolojik laboratuvar eğitimi, danışmanlık, vb. türdeki hizmetlere ait paylaşım esasları işbu yönergenin 3.maddesi uyarınca yönergenin kapsamı dışında olup “TTMER Danışmanlık Hizmetleri Yönergesi” kapsamında değerlendirilecektir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
 
Yürürlük
MADDE 13 – (1) Bu Yönerge, Üniversite Senatosu tarafından kabul edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer.
 
Yürütme
MADDE 14 – (1) Bu Yönerge hükümlerini Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Rektörü yürütür.